Dişte Uyuşma
Diş sağlığı, yalnızca estetik bir gülüş için değil, aynı zamanda yaşam kalitesini sürdürebilmek için de kritik öneme sahiptir. Çünkü sağlıklı dişler, rahat yemek yememizi, keyifle soğuk ya da sıcak içecekler tüketmemizi ve özgüvenle konuşmamızı sağlar. Ancak zaman zaman hepimizin başına gelebilecek bazı rahatsız edici durumlar, bu konforu ciddi şekilde etkileyebilir. İşte bu sorunlardan en yaygın olanı da “dişlerde uyuşma” hissidir.
Dişte uyuşma, çoğu kişinin günlük hayatında en az bir kez deneyimlediği ve genellikle aniden ortaya çıkan bir problemdir. Bazı kişiler bu durumu “dişimde hafif karıncalanma var” şeklinde tarif ederken, bazıları ise özellikle soğuk su içtiğinde “adeta elektrik çarpması gibi” bir his yaşadığını söyler. Bu uyuşma bazen birkaç saniye sürüp kaybolur, bazen de günlerce devam ederek yaşam kalitesini ciddi biçimde düşürebilir.
Dişte Uyuşma Nedir?
Dişte uyuşma, dişlerde ya da diş etlerinde hissedilen kısa süreli karıncalanma, sızı veya bazen tamamen hissizlik şeklinde kendini gösteren bir rahatsızlıktır. Çoğu insan bu durumu özellikle soğuk bir su içtikten ya da sıcak bir yemek yedikten sonra yaşar. Ancak dişte uyuşma sadece sıcak-soğuk etkenlerle ortaya çıkmaz; bazen fark edilmeyen diş çürükleri, diş eti hastalıkları ya da aşırı diş sıkma gibi farklı nedenler de bu şikâyete yol açabilir.
Genellikle bu his, diş minesinin zayıflaması veya diş köklerinin açığa çıkması ile ilgilidir. Dişin yapısına baktığımızda, en dış tabakada sağlam ve koruyucu görev gören mine bulunur. Minenin hemen altında ise “dentin” adı verilen, milyonlarca mikroskopik kanalcık içeren bir tabaka vardır. Bu kanallar doğrudan dişin sinirlerine bağlıdır. Eğer mine aşınır ya da diş eti çekilmesi nedeniyle dentin açığa çıkarsa, sinir uçları dış etkenlere karşı savunmasız hale gelir. İşte bu noktada kişi soğuk bir içecek içtiğinde, tatlı yediğinde ya da sert bir gıdayı ısırdığında aniden sızlama ve uyuşma hissi yaşayabilir.
Kimi zaman bu durum birkaç saniye sürer ve geçer, kimi zaman da gün boyu devam eden rahatsız edici bir hassasiyet haline dönüşür. Çoğu kişi “dişimde elektrik çarpması gibi bir his oluyor” ya da “soğukta dişim donuyor gibi” diyerek tarif eder. Bu da aslında diş uyuşmasının ne kadar can sıkıcı olabileceğini gösterir.
Dişte Uyuşma Neden Olur?
Dişlerde uyuşma hissi genellikle çürükler, diş minesinin aşınması, diş eti çekilmesi ve sinir iltihapları gibi temel nedenlerden kaynaklanır. Çürükler ilerledikçe dişin sinirine yaklaşır ve özellikle sıcak, soğuk ya da tatlı gıdalarla temas ettiğinde sızlama ve uyuşma ortaya çıkar. Mine tabakasının asitli içecekler, sert fırçalama ya da diş sıkma gibi etkenlerle incelmesi de dentin tabakasını savunmasız bırakır ve bu durum hassasiyeti artırır.
Diş eti çekilmesi sonucunda ise kök yüzeyi açığa çıkar ve sinir uçları doğrudan etkilendiği için soğuk içeceklerde ani uyuşma yaşanır. Çürük veya travma sonrası gelişebilen sinir iltihapları da hem uyuşmaya hem de şiddetli ağrıya yol açabilir. Tüm bu nedenler, dişlerdeki uyuşmanın aslında çoğu zaman basit bir hassasiyet değil, tedavi edilmesi gereken bir diş sağlığı sorununun habercisi olabileceğini göstermektedir.
Dişte Uyuşma Hangi Durumlarda Ciddiye Alınmalı
Dişlerde kısa süreli uyuşma çoğu zaman endişe verici değildir ve kendiliğinden geçebilir. Ancak bu his uzun süre devam ediyorsa ya da belirli şikâyetlerle birlikte görülüyorsa mutlaka ciddiye alınmalıdır. Özellikle birkaç haftadan uzun süren uyuşmalar, sıcak veya soğuk yiyecek ve içeceklerle birlikte şiddetli ağrı hissedilmesi, gece uykudan uyandıracak kadar rahatsız eden ağrılar ya da diş etlerinde kanama, şişlik ve iltihap gibi sorunların eşlik etmesi durumunda vakit kaybetmeden diş hekimine başvurmak gerekir. Çünkü bu tür belirtiler basit bir hassasiyetten çok daha ciddi bir diş sağlığı probleminin habercisi olabilir.
Diş Uyuşmasını Önlemek İçin Alınabilecek Önlemler
-
Doğru fırçalama tekniği kullanın: Sert fırçalama diş minesini aşındırır. Orta sertlikte bir fırça tercih edin.
-
Asitli ve şekerli içecekleri sınırlayın: Bu tür gıdalar diş minesini zayıflatır.
-
Diş sıkmayı önleyin: Gerekirse gece plağı kullanın.
-
Diş hekimi kontrollerini aksatmayın: Erken dönemde teşhis edilen sorunlar daha kolay çözülür.
-
Florürlü diş macunu tercih edin: Florür diş minesini güçlendirir ve hassasiyeti azaltır.
Diş Uyuşmasının Tedavisi
Tedavi yöntemi, dişte uyuşma nedenine göre değişiklik gösterir.
-
Çürük varsa dolgu ya da kanal tedavisi yapılır.
-
Diş eti çekilmesi varsa periodontal tedavi uygulanır.
-
Mine aşınması varsa florür uygulamaları ya da özel hassasiyet giderici macunlar kullanılabilir.
-
Diş sıkma problemi varsa gece plağı önerilir.
Bazı durumlarda lazer tedavisi veya bonding gibi estetik işlemler de tercih edilebilir.
Dişte uyuşma çoğu zaman basit nedenlerden kaynaklansa da, bazen daha ciddi sorunların ilk sinyali olabilir. Özellikle uzun süren ve günlük hayatınızı zorlaştıran uyuşmalar yaşıyorsanız, bunu mutlaka bir diş hekiminin değerlendirmesi gerekir. Erken dönemde yapılacak kontroller, hem ileride ortaya çıkabilecek büyük problemleri önler hem de sağlıklı, konforlu bir gülüşe sahip olmanıza yardımcı olur.
