BlogDiş Taşı Temizliği Nedir, Neden Yapılmalıdır?

Diş Taşı Temizliği Nedir, Neden Yapılmalıdır?

Diş sağlığımız, sadece güzel bir gülüş için değil, genel sağlığımız için de büyük önem taşır. Dişlerimiz, yediğimiz besinleri parçalayarak sindirimin ilk adımını başlatır ve düzgün bir çiğneme süreci, hem mide sağlığımızı korumak hem de yeterli beslenmek için hayati öneme sahiptir. Ancak sağlıklı dişlere sahip olmak, yalnızca düzenli fırçalama ve diş ipi kullanımıyla sınırlı değildir.

Zamanla dişlerin yüzeyinde biriken ve sertleşen plaklar, yani diş taşları, ağız sağlığımızı tehdit eder ve çeşitli sorunlara yol açabilir. Peki, diş taşı tam olarak nedir, nasıl oluşur ve neden temizlenmelidir? Bu soruların yanıtlarını bilmek, diş sağlığımızı korumak ve ilerleyen yıllarda daha büyük problemler yaşamamak için oldukça önemlidir.

Diş Taşı Nedir?

Diş taşı, dişlerimizin yüzeyinde zamanla biriken bakteri plaklarının, ağız içindeki minerallerle birleşerek sertleşmesiyle oluşan, sarımsı, kahverengimsi veya grimsi bir yapıdır. İlk bakışta masum gibi görünen bu birikintiler, aslında ağız sağlığımız için ciddi bir tehdit oluşturur. Tükürüğümüzde doğal olarak bulunan kalsiyum ve fosfat gibi mineraller, yemek yedikten sonra dişlerimizin yüzeyine yapışan bakteri plaklarının içine nüfuz eder. Bu süreç, özellikle dişlerin fırça veya diş ipiyle tam olarak temizlenemediği bölgelerde, yani diş eti çizgisinde ve diş aralarında daha hızlı gerçekleşir.

Zamanla sertleşen bu plaklar, diş taşına dönüşür ve sıradan bir diş fırçası veya diş ipiyle çıkarılamaz hale gelir. Diş taşları, sadece estetik bir sorun yaratmakla kalmaz; aynı zamanda diş eti iltihaplarına, diş eti çekilmesine ve daha ileri safhalarda diş kayıplarına kadar gidebilecek ciddi ağız sağlığı problemlerine yol açar. Diş taşları, pürüzlü yapıları nedeniyle yeni plakların oluşumuna da zemin hazırlar; yani diş taşı temizlenmediği sürece, dişleriniz daha hızlı kirlenir ve ağız sağlığınız bozulur.

Diş Taşı Neden Oluşur?

Diş taşı oluşumunun temel nedeni, ağız hijyeninin yeterince sağlanmamasıdır. Dişlerimizi düzenli ve doğru şekilde fırçalamamak, diş ipi kullanımını ihmal etmek ve dil temizliğini atlamak, diş taşı birikiminin önünü açar. Çünkü dişlerin yüzeyine tutunan bakteri plakları, zamanla tükürüğümüzdeki minerallerle birleşerek sertleşir ve diş taşına dönüşür. Özellikle diş eti çizgisine ve diş aralarına tutunan bu plaklar, doğru temizlik alışkanlıkları olmadığında daha kolay birikir.

Ancak sadece temizlik alışkanlıkları değil, yaşam tarzımız ve bazı fizyolojik faktörler de diş taşı oluşumunu tetikleyebilir. Örneğin; sigara ve tütün ürünlerinin kullanımı, diş yüzeylerinde plak birikimini artırır ve bu bölgelerin daha kolay sertleşmesine yol açar. Benzer şekilde, aşırı çay, kahve veya koyu renkli içecekler tüketmek, diş taşlarının rengini koyulaştırır ve birikim hızını artırır.

Bazı kişilerde ise genetik yatkınlık devreye girer. Genetik olarak tükürüğün bileşimi, bazı insanların daha hızlı diş taşı oluşturmasına neden olabilir. Ağız kuruluğu yaşayan kişilerde de tükürük salgısının azalması, dişlerin doğal olarak temizlenmesini zorlaştırır ve diş taşı oluşumuna zemin hazırlar.

Diş taşı oluşumunu etkileyen diğer faktörler arasında şunlar yer alır:

• Şekerli ve asitli gıdaların sık tüketilmesi: Bu tür gıdalar, ağız içindeki bakterilerin çoğalmasına ve plak tabakasının daha kolay oluşmasına katkıda bulunur.

• Dişlerin çapraşık yapıda olması: Dişler arasındaki dar ve erişilmesi zor alanlar, diş fırçası ve diş ipi ile etkili bir şekilde temizlenemez. Bu bölgelerde plak birikimi daha kolay olur ve zamanla diş taşına dönüşür.

• Diş eti hastalıkları: Diş etlerinde mevcut olan iltihap ve hastalıklar, diş taşı oluşumunu hızlandırabilir. İltihaplı bölgelerde tükürük akışı ve doğal temizlik mekanizmaları zayıflar.

Diş Taşı Temizliği Neden Önemlidir

Diş taşı temizliği, yalnızca dişlerin estetik görünümünü korumak için değil, ağız ve diş sağlığını uzun vadede korumak için de kritik bir öneme sahiptir. Diş taşı birikimi, diş etlerinde iltihaplanmaya, diş eti çekilmesine ve nihayetinde diş kaybına kadar ilerleyebilecek ciddi sorunlara yol açar. Diş eti çizgisine ve diş aralarına yerleşen bu sert tabaka, bakteriler için ideal bir üreme alanı oluşturur ve ağızda kötü kokuya (halitozis) sebep olan bileşiklerin üretilmesine neden olur.

Ayrıca, diş taşlarının dişlerin yüzeyinde oluşturduğu sarımsı ve kahverengimsi lekeler, sadece sağlıksız bir ağız görünümüne değil, aynı zamanda sosyal yaşamda özgüven kaybına da yol açabilir. Diş taşı temizliği düzenli olarak yapılmadığında, bu sert birikintiler zamanla diş etlerinin altına ilerleyerek diş köklerini etkiler, dişlerin sallanmasına ve en sonunda diş kaybına zemin hazırlar. Tüm bu nedenlerle, diş taşı temizliği, yalnızca bir bakım rutini değil, ağız sağlığını ve dişlerin uzun ömürlü olmasını sağlayan hayati bir gerekliliktir.

Diş Taşı Temizliği Nasıl Yapılır?

Diş taşı temizliği, yalnızca diş hekimleri tarafından uygulanabilen ve profesyonel bir bakım gerektiren bir işlemdir. Bu işlem, dişlerin üzerine yerleşen ve fırçalama ile çıkarılamayan sertleşmiş diş taşlarının ve bakteri plaklarının özel aletler yardımıyla temizlenmesini içerir. Diş taşı temizliği, teknik adıyla detartraj, özellikle ultrasonik cihazlar kullanılarak gerçekleştirilir. Bu cihazlar, titreşimli bir uç yardımıyla diş taşlarını yerinden sökerken, aynı anda su püskürterek ağız içini serin tutar ve biriken artıkları temizler. Gerekli durumlarda, diş hekiminiz el aletleriyle de detaylı temizlik yaparak dişlerin tüm yüzeylerini tamamen temizler.

Çoğu kişi diş taşı temizliği sırasında herhangi bir ağrı hissetmez; ancak diş etleri hassas olan kişilerde veya diş taşı çok fazla birikmişse, işlem sırasında hafif bir rahatsızlık veya hassasiyet hissedilebilir. Bu tamamen geçici bir durumdur ve temizlik tamamlandığında genellikle rahatlama hissi oluşur. Diş taşı temizliği sonrasında, dişlerin yüzeyleri pürüzsüzleştirilir ve özel bir cila ile kaplanır. Bu cila, dişlerin daha parlak ve temiz görünmesini sağladığı gibi, yeni plak ve tartar oluşumunu da geciktirir.

Diş taşı temizliği, ağız sağlığının korunması açısından yalnızca bir “kozmetik işlem” değil, aynı zamanda diş eti hastalıklarının önlenmesinde de kritik bir adımdır. Genellikle 6 ayda bir düzenli olarak diş hekimi kontrolünde yapılması önerilir. Ancak bazı kişilerde, özellikle diş taşı oluşumuna yatkın olanlarda, bu süre daha kısa olabilir ve diş hekiminiz tarafından 3-4 ayda bir temizlik yapılması tavsiye edilebilir.

Diş Taşı Oluşumunu Önlemek İçin Neler Yapılabilir?

Diş taşı oluşumunu tamamen engellemek mümkün olmasa da, aşağıdaki önerilerle risk en aza indirilebilir:

• Dişleri günde en az iki kez, doğru teknikle fırçalamak

• Diş ipi kullanarak diş aralarındaki plakları temizlemek

• Düzenli olarak diş hekimi kontrollerine gitmek ve profesyonel temizlik yaptırmak

• Şekerli ve asitli gıdalardan mümkün olduğunca uzak durmak

• Sigara ve tütün ürünlerinden kaçınmak

• Bol su içmek ve ağız hijyenine dikkat etmek

 

 

 

 

 

 

 

Diş Hekimi İlyas Durmaz